Sữa Đậu Nành
Cách Làm Bột năng Từ Khoai Mì Tươi
Bột năng – hay còn gọi là tinh bột khoai mì – là một nguyên liệu quen thuộc trong nhiều món ăn truyền thống Việt Nam như bánh da lợn, bánh bò, bánh bột lọc, chè trôi nước, hay dùng tạo độ sánh cho súp và nước sốt.
Thay vì mua sẵn, bạn hoàn toàn có thể tự làm bột năng tại nhà từ khoai mì tươi, đặc biệt nếu bạn có nguồn khoai sạch hoặc muốn hạn chế phụ gia, chất bảo quản. Việc tự tay làm bột năng không chỉ an toàn mà còn giúp tận dụng được phần nước lọc, bã, và cảm nhận trọn vẹn giá trị của từng củ khoai.
Trong bài viết này, bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết cách làm bột năng tại nhà theo hai dạng: ướt dùng liền và dạng bột khô bảo quản lâu dài.
món này có gì Đặc biệt
Khoai mì có tên tiếng Anh là cassava. Ngoài ra, còn có các tên gọi khác tùy theo vùng:
Cassava – tên phổ biến nhất (dùng trong nông nghiệp và ẩm thực)
Tapioca – dùng để chỉ tinh bột lấy từ khoai mì (ví dụ: tapioca starch, tapioca pearls)
Yuca – cách gọi phổ biến ở các nước nói tiếng Tây Ban Nha
Manioc – tên gọi khác (dùng ở Pháp, Brazil, châu Phi)
hướng dẫn cách làm
1. Nguyên Liệu
- Khoai mì đã gọt vỏ, cắt khúc và ngâm nước (như bạn đã làm)
- Nước sạch
2. Dụng Cụ
- Máy xay sinh tố
- Khăn vải mỏng hoặc túi lọc
- Thau, rây lọc
Bước 1: Sơ Chế Khoai Mì
Gọt sạch vỏ khoai mì (cả lớp vỏ nâu và lớp màng hồng sát thịt).
Cắt bỏ lõi xơ giữa củ (phần cứng ở trung tâm).
Rửa sạch, rồi ngâm vào nước sạch ít nhất 3–4 giờ (tốt nhất ngâm qua đêm), thay nước 1–2 lần nếu có thời gian.
Bước 2: Xay & Lọc Lấy Tinh Bột
- Cho khoai mì vào xay nhuyễn với nước sạch (tỉ lệ 1kg khoai mì : 1 lít nước).
- Đổ hỗn hợp qua vải mịn hoặc túi lọc, vắt kỹ để lấy hết nước cốt chứa tinh bột.
- Lọc qua rây hoặc vải lại lần nữa để loại bã nhỏ còn sót.
- Để yên phần nước cốt trong thau khoảng 4–6 tiếng, tinh bột sẽ lắng xuống đáy.
Bước 3: Tách Tinh Bột
Sau khi lắng, bột sẽ lắng xuống đáy, nước trong ở trên.
Nhẹ nhàng đổ bỏ nước phía trên, giữ lại phần bột lắng.
Dùng bột lắng ướt này làm bánh ngay, như:
Bánh tráng, bánh phồng, bánh khoai mì hấp/nướng
Làm bún/phở/bánh canh bằng cách nhào chung bột khác
Nếu chưa dùng ngay: cho vào hộp kín, bảo quản ngăn mát tủ lạnh 2–3 ngày.
Bước 4: Bảo Quản
Đổ bột lắng ra khay hoặc mâm có lót giấy nến hoặc vải mỏng.
Dàn mỏng bột, đem phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ thấp (~50–60°C) cho đến khi bột khô hoàn toàn.
Khi bột khô cứng: bẻ vụn, rồi đem xay thành bột mịn (bằng cối xay khô).
Rây lại bột cho mịn, bảo quản trong hũ kín ở nơi khô ráo.
Hạn dùng: 3–6 tháng nếu bảo quản tốt.
Mẹo nhỏ & lưu ý an toàn
Không ăn khoai mì sống hoặc chưa qua xử lý kỹ:
Khoai mì (sắn) có chứa chất cyanide tự nhiên, đặc biệt là ở giống khoai mì đắng. Trước khi xay, hãy ngâm khoai mì đã gọt vỏ trong nước sạch từ 6–8 tiếng hoặc qua đêm để loại bớt độc tố. Sau đó rửa lại thật sạch rồi mới đem xay.
Loại bỏ phần lõi (sợi gân) giữa củ khoai:
Phần lõi giữa thường dai và khó nghiền mịn, nên dùng dao rạch đôi củ khoai và rút bỏ lõi trước khi xay.
Lọc kỹ và lắng đủ lâu:
Để tinh bột lắng hoàn toàn, bạn nên để thau nước khoai mì sau khi lọc yên ít nhất 4–6 tiếng (hoặc qua đêm trong ngăn mát nếu trời nóng). Sau đó nhẹ nhàng đổ bỏ phần nước trong phía trên.
Phơi/sấy đúng cách nếu làm bột khô:
Nếu trời nắng tốt, bạn có thể phơi bột ở nơi sạch, có màn che bụi. Trải bột mỏng để nhanh khô và đảo đều vài lần mỗi ngày. Nếu dùng máy sấy, giữ nhiệt độ dưới 60°C để tránh làm bột chín.
Kiểm tra bột đã khô hoàn toàn chưa:
Khi bột đã khô hẳn, bóp không vón cục, sờ không thấy dính tay, có thể bảo quản trong hũ kín. Nên rây lại trước khi cất để loại bỏ cục vón nếu có.
ứng dụng của bột năng
Bột năng tự làm có vị thơm nhẹ, độ trong và độ dai tự nhiên rất phù hợp cho:
Các món bánh truyền thống:
Bánh da lợn, bánh bột lọc, bánh xu xê, bánh trôi nước…
Chè và món tráng miệng:
Làm trân châu, thạch, hạt lựu… hoặc tạo độ sánh cho chè thưng, chè bắp, chè khoai dẻo.
Làm bún, mì, há cảo:
Kết hợp bột năng với bột gạo/bột mì để tạo độ dai, dẻo.
Làm chất tạo sánh tự nhiên:
Dùng để khuấy sánh súp, sốt, cà ri, nước hầm, đặc biệt là trong món ăn chay hoặc thực dưỡng – nơi cần tránh các chất phụ gia nhân tạo.
