Gừng
Ớt (chilly) không chỉ là một nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực mà còn là một dược liệu quý với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Với hương vị cay nồng đặc trưng, ớt đã trở thành “ngôi sao” trong nhiều món ăn trên khắp thế giới. Cùng khám phá tất cả về loại quả đặc biệt này!
Đặc điểm của ớt:
- Ớt là quả của cây thuộc chi Capsicum, họ Cà (Solanaceae). Có nhiều loại ớt khác nhau, từ ớt chuông ngọt, ớt cay nhẹ đến những loại siêu cay như Carolina Reaper.
- Ớt có màu sắc và kích thước đa dạng: đỏ, vàng, xanh, cam, tím hoặc thậm chí đen.
- Ớt được biết đến với thành phần đặc trưng là capsaicin, một hợp chất tạo nên vị cay đặc trưng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.
Một số điều thú vị về ớt
- Ớt có thể giúp giảm stress: Ăn cay kích thích cơ thể sản sinh endorphin, mang lại cảm giác hưng phấn.
- Người ăn ớt sống lâu hơn: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc ăn cay thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim và ung thư.
- Scoville Scale: Là thang đo độ cay của ớt, từ 0 (ớt chuông) đến hàng triệu đơn vị như Carolina Reaper.
Một số loại ớt phổ biến
1. Ớt Jalapeño
Vị cay nhẹ, hương thơm đặc trưng, ớt jalapeño xuất hiện phổ biến trong ẩm thực Mexico. Với vị cay nhẹ nhàng, jalapeño thường được dùng tươi trong salad, hoặc chế biến thành sốt salsa, làm gia vị trong các món nướng hoặc nhồi phô mai. Màu sắc của chúng từ xanh tươi đến đỏ rực, mang lại sự hấp dẫn thị giác cho món ăn.
Có thể bạn chưa biết
Chipotle là một loại ớt khô được làm từ ớt jalapeño, sau khi chúng đã được sấy khô và thường được khói để tạo ra hương vị đặc trưng. Chipotle phổ biến trong ẩm thực Mexico và các món ăn mang ảnh hưởng của Mexico.
Chipotle thường được bán dưới dạng:
- Ớt khô: Sấy khô nguyên trái hoặc xay nhuyễn.
- Pasta chipotle: Được làm từ chipotle xay nhuyễn với gia vị và thường được dùng làm gia vị cho các món ăn.
- Chipotle trong nước sốt: Thường được bảo quản trong nước sốt adobo (một loại nước sốt có thành phần như giấm, tỏi và gia vị).
2. Ớt Chỉ Thiên (Cayenne)
Chỉ cần nhắc đến ớt cayenne, người ta đã nghĩ ngay đến cảm giác cay xé lưỡi. Loại ớt này chủ yếu được phơi khô và xay thành bột, thường xuất hiện trong các món ăn vùng Caribe, Mexico, và Nam Mỹ. Bột ớt cayenne là lựa chọn số một cho những món ăn cần vị cay mạnh như món hầm, sốt, hoặc những món chiên giòn.
3. Ớt Hiểm (Thai chilli)
Chúng nhỏ nhưng lại có độ cay cực mạnh, thường được dùng tươi trong các món gỏi, nước chấm, hoặc nấu trong các món súp cay như Tom Yum.
4. Ớt Sừng Trâu
Chúng nhỏ nhưng lại có độ cay cực mạnh, thường được dùng tươi trong các món gỏi, nước chấm, hoặc nấu trong các món súp cay như Tom Yum.
Thành phần dinh dưỡng & lợi ích sức khỏe của ớt
Ớt là nguồn cung cấp các dưỡng chất quan trọng:
- Vitamin C: Cao gấp 2-3 lần cam, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
- Vitamin A: Tốt cho mắt và da.
- Vitamin B6 và K1: Hỗ trợ chức năng não và đông máu.
- Chất chống oxy hóa: Giúp bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do.
Ớt không chỉ là một loại gia vị phổ biến, mà còn là một nguồn dồi dào của các dưỡng chất và hợp chất có lợi cho sức khỏe. Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe của ớt:
1. Giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ:
Các hợp chất chống oxy hóa trong ớt, như capsaicin và flavonoids, có thể giúp giảm viêm và oxi hóa LDL cholesterol, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.
2. Hỗ trợ quá trình tiêu hóa:
Capsaicin có thể kích thích sự tiêu hóa bằng cách tăng sản xuất các enzyme tiêu hóa và axit dạ dày, giúp giảm nguy cơ táo bón và các vấn đề tiêu hóa khác.
3. Giảm cân và tăng cường sự trao đổi chất:
Capsaicin có thể tăng cường sự trao đổi chất và đốt cháy calo, giúp giảm cân và duy trì cân nặng lý tưởng.
4. Cải thiện sức khỏe tim mạch:
Capsaicin có thể giúp mở rộng các mạch máu và tăng lưu lượng máu đến tim, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và huyết áp.
5. Chống vi khuẩn và vi rút:
Các hợp chất chống vi khuẩn và chống vi rút trong ớt có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và vi rút, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nhiễm trùng.
6. Giảm đau và viêm:
Capsaicin có tác dụng giảm đau và viêm, giúp giảm triệu chứng của các bệnh viêm nhiễm và viêm khớp.
7. Hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất:
Capsaicin có thể kích thích sự tiết ra của acid và enzyme trong dạ dày, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất.
8. Tăng cường miễn dịch:
Vitamin C trong ớt có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng và bệnh tật khác.
gợi ý sử dụng ớt
Ớt là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều nền ẩm thực, từ Á đến Âu:
Gia vị trong món ăn: Dùng tươi, khô, hoặc xay nhuyễn để tạo độ cay.
Nước sốt: Ớt là thành phần chính trong nhiều loại sốt nổi tiếng như Sriracha, Tabasco.
Nguyên liệu lên men: Ớt được dùng để làm kim chi, tương ớt hoặc các món dưa muối cay.
Trang trí món ăn: Với màu sắc rực rỡ, ớt làm tăng tính thẩm mỹ cho món ăn.
Thử ngay công thức tương ớt lên men dễ làm, đơn giản và tốt cho sức khỏe
Cách bảo quản ớt
Ớt tươi: Bảo quản trong tủ lạnh, ngăn rau củ. Có thể kéo dài từ 1-2 tuần.
Ớt khô: Cất giữ nơi khô ráo, thoáng mát.
Ớt đông lạnh: Rửa sạch, cắt nhỏ, sau đó cho vào túi kín để dùng dần.
Lưu ý khi sử dụng ớt
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, nhưng sử dụng ớt quá mức cũng có thể gây hại:
Gây kích ứng dạ dày: Người bị viêm loét dạ dày nên hạn chế ăn cay.
Kích ứng da và mắt: Khi chế biến, cần rửa tay sạch hoặc đeo găng tay.
Không phù hợp cho trẻ em: Ớt cay có thể gây khó chịu cho hệ tiêu hóa của trẻ.
