Chanh Dây
Xoài (Mango) là một loại trái cây nhiệt đới thuộc họ Anacardiaceae, nổi tiếng với vị ngọt, hương thơm đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao. Xoài có nguồn gốc từ miền Nam và Đông Nam Á và hiện được trồng rộng rãi ở nhiều khu vực nhiệt đới trên thế giới.
Đặc điểm của xoài:
- Hình dáng: Trái xoài thường có hình bầu dục hoặc hơi tròn, với kích thước dao động từ nhỏ đến lớn tùy theo giống.
- Vỏ xoài: Màu sắc thay đổi từ xanh lá, vàng đến cam hoặc đỏ, thường nhẵn và căng mọng.
- Thịt quả: Màu vàng cam, mềm mịn, mọng nước, hương vị ngọt hoặc hơi chua.
- Hạt xoài: To, cứng và phẳng, chiếm một phần lớn trong trái xoài.
1. Xoài Cát Hòa Lộc
Xoài cát Hòa Lộc là loại quả đặc sản nổi tiếng của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Quả xoài có trọng lượng trung bình từ 350-450 g, hình dạng thuôn dài, khi chín vỏ có màu vàng nhạt, thịt quả màu vàng tươi, cấu trúc thịt chắc, mịn và ít xơ.
Xoài cát thường được ăn khi chín, khi ăn miếng xoài trong miệng, xoài có mùi thơm đậm đà, dễ chịu, thịt quả vàng ươm, không hề có sơ, vị ngọt sâu lắng.
Ngoài ăn trực tiếp, xoài cát còn được dùng làm các món ăn rất thơm ngon cho tín đồ chuộng vị ngọt như sinh tố xoài, kem xoài,….
2. Xoài Cát Chu
Bên cạnh xoài cát Hòa Lộc thì xoài cát chu cũng là giống xoài ngon khi ăn chín và là đặc sản của vùng đất Cao Lãnh. Quả xoài cát chu nhỏ, tròn ở đầu, hơi thon dài.
Xoài được nhận xét là rất ít xơ, hương thơm nồng nàn quyến rũ, vị ngọt thanh không gắt, ăn mềm lại hơi dai, cảm giác miếng xoài tan dần trong miệng và vị ngọt dịu vẫn đọng lại trên đầu lưỡi thật khó chối từ.
Trái với cát Hòa Lộc, cát chu ăn sống vẫn rất là ngon, có thể chế biến làm gỏi hoặc ăn cùng gia vị chấm như mắm đường, muối ớt,….
3. Xoài Keo
Nếu ai đã từng yêu thích món xoài lắc thì chắc cũng biết loại xoài ngon nhất để lắc là xoài keo. Cây xoài keo có nguồn gốc từ Campuchia trái màu xanh, tròn ở eo, nhỏ dần về đầu trái, trên thân có nhựa dính giống keo, khi chín chuyển sang ngả vàng, có xơ, không ngọt lắm nên thường xoài keo được người ta ưa ăn sống nhiều hơn.
Nhờ vị chua và giòn mà xoài keo được xem như là lựa chọn đầu tiên khi làm gỏi, xoài lắc hay ăn sống cùng mắm ruốc, muối tôm cực kỳ ngon.
4. Xoài tượng
Xoài tượng là xoài có thân hình “Lý Đức” trong các loại xoài, có quả lên đến 1kg. Ở nước ta giống xoài này được trồng ở nhiều nơi nhưng nhiều và nổi tiếng nhất vẫn là Đại An tỉnh Bình Định.
Thân hình xoài to, hình thuân dài thường được dùng khi quả còn sống. Món ngon nhất khi ăn xoài tượng là làm gỏi xoài hoặc chấm với mắm đường. Khi nhai cảm giác cực giòn, thơm, vị chua thoang thoảng, không chua như xoài keo nên bạn nào thích chua nhưng không muốn ăn quá chua thì xoài tượng là số một.
5. Xoài Úc
Đây là giống xoài ngoại nhập, có quả to màu ửng hồng như trái đào, có quả còn chuyển sang màu cam đỏ, hình dáng bắt mắt được nông dân trồng rất nhiều trong thời gian gần đây. Khi ăn chín, thịt xoài rất chắc, thơm và rất ngọt nhưng không ngọt bằng xoài cát Hòa Lộc.
6. Xoài Tứ Quý
Thêm một loại xoài có thân hình khá lực lưỡng nữa, có quả lên đến 2kg bự hơn hẳn xoài tượng, đó là xoài tứ quý. Loại xoài này được trồng khá nhiều ở các tỉnh phía Nam.
Xoài khi chín có màu xanh ngả vàng tươi khá bắt mắt. Phần thịt của xoài tứ quý ít xơ, ăn khá giòn và ngọt. Vỏ của chúng cũng khá mỏng và hạt khá nhỏ. Với loại xoài này nhiều người đánh giá khi ăn lúc chưa chín kỹ sẽ ngon hơn nhiều khi đã chín.
7. Xoài Thái
Xoài Thái Lan là giống xoài quý được nhập khẩu từ Thái Lan. Từ khi vào Việt Nam chúng cho thấy khả năng thích ứng với môi trường nước ta nên cho chất lượng quả và năng suất rất cao nên giá cũng không hề rẻ.
Giống xoài này có thịt dày, hạt lép hoặc rất nhỏ. Vị ngọt, mùi thơm đậm, ít chua, ngay cả khi ăn xanh bạn cũng sẽ cảm nhận được vị ngọt thoang thoảng của nó nên loại xoài này ăn chín hay lúc còn xanh đều được.
8. Xoài Đài Loan Đỏ
Xoài Đài Loan đỏ hay còn gọi là xoài Ngọc Vân có xuất xứ từ Đài Loan, quả to đều cân đối, thuôn nhọn phần đuôi, khi già chín vỏ quả chuyển thành màu hồng đỏ rất đẹp mắt. Thịt quả màu vàng tươi, mùi thơm đậm, hạt nhỏ, vị ngọt thanh. Có thể ăn xanh ăn chín đều phù hợp.
Giá trị dinh dưỡng Của xoài
Theo USDA. Trong 100g xoài chín (phần thịt xoài), chứa:
- Calo: ~60 kcal
- Carbohydrate: 15g
- Chất xơ: 1.6g (~6% nhu cầu hằng ngày)
- Đường: 14g
- Protein: 0.8g
- Chất béo: 0.4g
Vitamin & Khoáng chất:
- Vitamin C: 36.4mg (~40% nhu cầu hằng ngày) – giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ da
- Vitamin A: 54 mcg (~6% nhu cầu hằng ngày) – tốt cho mắt
- Folate (B9): 43 mcg (~11% nhu cầu hằng ngày) – quan trọng cho phụ nữ mang thai
- Vitamin E: 0.9mg (~6% nhu cầu hằng ngày) – chống oxy hóa
- Vitamin K: 4.2 mcg (~5% nhu cầu hằng ngày) – hỗ trợ đông máu và sức khỏe xương
- Kali: 168mg (~5% nhu cầu hằng ngày) – giúp cân bằng huyết áp
- Đồng: 0.1mg (~10% nhu cầu hằng ngày) – hỗ trợ tạo hồng cầu
👉 Lưu ý: giá trị dinh dưỡng có thể thay đổi tùy theo giống xoài (xoài keo, xoài cát, xoài tượng, v.v.), độ chín, và cách bảo quản.
lợi ích sức khỏe của xoài
1. Giàu vitamin C
Hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp làm sáng da và tăng cường hấp thu sắt.
2. Chứa nhiều chất chống oxy hóa
Như beta-carotene, quercetin, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do.
3. Tốt cho tiêu hóa
Enzyme amylase trong xoài giúp phân giải carbohydrate, cùng với chất xơ hỗ trợ đường ruột khỏe mạnh.
4. Cải thiện sức khỏe tim mạch
Kali và magiê giúp duy trì huyết áp ổn định.
5. Hỗ trợ sức khỏe mắt
Beta-carotene và lutein có trong xoài giúp bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh và giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng.
6. Có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Dù xoài có vị ngọt, nhưng chứa chất xơ và polyphenol có lợi cho người muốn kiểm soát đường huyết (khi ăn với lượng vừa phải).
Học thêm
Xoài có nhiều carotenoid hoạt tính sinh học tạo nên màu cam cho phần thịt quả, nhưng xoài chứa một hoạt tính sinh học độc đáo gọi là mangiferin có đặc tính chống khối u, chống tiểu đường và hỗ trợ tái tạo. Ở động vật thí nghiệm, mangiferin đã được chứng minh là cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách thực sự tái tạo các tế bào đảo beta của tuyến tụy sản xuất insulin. Các nhà khoa học từ Viện Hàn lâm Khoa học Y khoa Tứ Xuyên đã phát hiện ra rằng mangiferin có thể làm tăng tiết insulin ở chuột bằng cách tăng số lượng tế bào đảo beta trong tuyến tụy lên 67% và bằng cách kích hoạt các gen tái tạo và sản xuất insulin. Các nhà khoa học khác đã chứng minh rằng mangiferin có thể kích thích tái tạo xương. Các nghiên cứu thực nghiệm này đã tiêm mangiferin, do đó liều lượng không thể được chuyển trực tiếp thành việc tiêu thụ xoài, nhưng kết quả chứng minh hoạt động đáng chú ý của hoạt chất sinh học này.
cách sử dụng xoài
- Ăn trực tiếp: Đơn giản nhất, bạn có thể ăn xoài trực tiếp như một phần của bữa ăn.
- Thêm vào món salad: Xoài chín có thể là một thành phần tuyệt vời cho một món salad ngày hè. Hãy cắt xoài thành những lát hoặc miếng nhỏ và thêm vào salad rau cải, gà hoặc hải sản để tạo ra một hương vị tươi mới và độc đáo.
- Chế biến sinh tố: Hãy kết hợp xoài với các loại trái cây khác như dưa hấu, dâu, hoặc dứa để tạo ra một loại sinh tố giàu vitamin và khoáng chất.
Lưu ý khi ăn xoài
- Không ăn quá nhiều: Dù giàu dinh dưỡng, xoài cũng chứa lượng đường tự nhiên cao, nên ăn vừa phải.
- Người bị dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với nhựa từ vỏ xoài.
- Không ăn khi đói: Xoài có tính chua, có thể gây kích ứng dạ dày nếu ăn khi đói.
Các câu hỏi thường gặp
1. Nên ăn xoài xanh hay xoài chín?
Xoài xanh và xoài chín có sự khác biệt về thành phần dinh dưỡng và độ chín. Dưới đây là một số khác biệt chính:
Calo và Carbohydrate: Xoài chín thường có nhiều calo và carbohydrate hơn so với xoài xanh. Khi xoài chín, tinh bột được chuyển thành đường, do đó nó có hàm lượng carbohydrate cao hơn so với xoài xanh.
Chất Xơ: Xoài xanh thường có hàm lượng chất xơ cao hơn so với xoài chín. Chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ bệnh tật.
Vitamin và Khoáng Chất: Cả hai loại đều cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, nhưng hàm lượng này có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ chín của xoài. Xoài chín thường cung cấp nhiều vitamin C hơn, trong khi xoài xanh thường cung cấp nhiều vitamin A hơn.
Đường và Giá Trị Glycemic: Xoài chín thường có hàm lượng đường tự nhiên cao hơn, vì vậy chỉ số glycemic của chúng cũng cao hơn so với xoài xanh. Điều này có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể xử lý đường và cũng là một yếu tố quan trọng đối với người đang kiểm soát cân nặng hoặc mức đường huyết.
Hương Vị và Texture: Xoài chín có hương vị ngọt ngọt và có thể có texture mềm mịn hơn so với xoài xanh, đặc biệt là trong phần thịt xung quanh hạt.
Khi chọn lựa giữa xoài xanh và xoài chín, có thể cân nhắc đến nhu cầu dinh dưỡng cụ thể và mục đích sử dụng của mình.
