Cần tây (tên khoa học: Apium graveolens) là một loại rau thuộc họ Hoa tán (Apiaceae), có nguồn gốc từ khu vực Địa Trung Hải và được sử dụng phổ biến trong ẩm thực cũng như y học cổ truyền. Cần tây thường được dùng trong các món canh, xào, nước ép và món salad. Không chỉ là rau gia vị, cần tây còn được xem là một loại “thực phẩm chức năng” nhờ giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe phong phú.
Đặc điểm thực vật
Thân: Thẳng, rỗng, có rãnh, màu xanh sáng.
Lá: Có cuống dài, phiến lá xẻ lông chim.
Hoa: Nhỏ, trắng ngà, mọc thành tán kép.
Mùi vị: Thơm nồng đặc trưng, có vị hơi đắng nhẹ.
Phân loại cần tây phổ biến:
- Cần tây thân trắng (cần tây Việt Nam): Lá nhỏ, thân mảnh, thơm hơn, thường dùng làm gia vị trong món xào, canh.
- Cần tây thân to (cần tây Đà Lạt, Trung Quốc): Thân to, mọng nước, thích hợp ép nước uống hoặc làm salad.
- Cần tây Tây (celery stalk): Thân thẳng, giòn, dài, ít lá, chủ yếu dùng trong các món Âu hoặc ép nước detox.
thành phần dinh dưỡng của cần tây
Cần tây có hàm lượng calo thấp nhưng lại rất giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất:
Vitamin: A, C, K, nhóm B (B1, B2, B6, folate).
Khoáng chất: Kali, canxi, magie, natri, phốt pho.
Chất chống oxy hóa: Flavonoid, apigenin, luteolin.
Chất xơ: Giúp tiêu hóa và kiểm soát đường huyết.
100g cần tây chỉ chứa khoảng 16 kcal nhưng cung cấp đến:
30–40% nhu cầu vitamin K mỗi ngày.
Lượng kali hỗ trợ cân bằng huyết áp.
lợi ích sức khỏe
Giảm huyết áp:
Các hợp chất như phthalides có tác dụng giãn nở mạch máu, giúp giảm huyết áp tự nhiên.
Thanh lọc cơ thể:
Hàm lượng nước và chất chống oxy hóa cao hỗ trợ giải độc gan, thận.
Hỗ trợ tiêu hóa:
Chất xơ giúp nhuận tràng, giảm đầy bụng, tốt cho hệ vi sinh đường ruột.
Kháng viêm, chống oxy hóa:
Flavonoid trong cần tây có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do.
Hỗ trợ giảm cân:
Ít calo, giàu nước và chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Tốt cho da và tóc:
Vitamin A, C và nước trong cần tây giúp da sáng khỏe, tóc chắc mượt.
cách sử dụng cần tây
Nấu ăn: Dùng trong món xào, canh, súp, lẩu hoặc trộn gỏi.
Ép nước: Kết hợp với táo, dưa leo, chanh hoặc gừng để làm nước ép detox.
Làm sinh tố xanh: Trộn với rau bina, chuối, yến mạch, sữa hạt.
Ngâm dấm: Làm món cần tây muối chua kiểu Hàn hoặc Địa Trung Hải.
Làm trà cần tây khô: Phơi hoặc sấy khô phần thân và lá, hãm với nước nóng.
Lưu ý khi sử dụng
- Không nên dùng quá liều: Dùng quá nhiều nước ép cần tây có thể gây hạ huyết áp, rối loạn tiêu hóa, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nếu dùng liều cao liên tục trong thời gian dài.
- Phụ nữ mang thai: Nên dùng với lượng vừa phải vì cần tây có thể kích thích co bóp tử cung.
- Người bị huyết áp thấp: Không nên uống nước ép cần tây quá thường xuyên.
- Chọn cần tây tươi: Ưu tiên loại cần tây hữu cơ, không thuốc bảo vệ thực vật. Thân nên tươi, giòn, không héo úa