Ngò Tây
Tiêu là một loại gia vị nổi tiếng, có nguồn gốc từ Ấn Độ và được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới. Tiêu không chỉ được dùng để tăng hương vị cho món ăn mà còn được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe.
Cây tiêu (danh pháp khoa học: Piper nigrum), là loài thực vật leo, sống lâu năm, thuộc họ hồ tiêu, có nguồn gốc từ miền nam Ấn Độ. Cây tiêu là cây thân leo, có thể phát triển dài tới 10 mét khi bám vào các giá đỡ. Lá tiêu có hình bầu dục, màu xanh đậm.
Một số loại tiêu phổ biến
1. Tiêu xanh (green peper)
Tiêu xanh là hạt tiêu chưa chín, còn non và thường được thu hoạch sớm. Hạt tiêu xanh có màu xanh lá cây tươi, mềm hơn so với tiêu đen và có hương thơm nhẹ, ít cay nồng.
Công dụng: Sử dụng phổ biến trong các món ăn chế biến nhanh, chẳng hạn như xào, hầm, hoặc thường được muối, lên men hoặc ngâm giấm.
2. Tiêu Đen (black peper)
Tiêu đen là hạt tiêu xanh được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời, vỏ hạt tiêu sẽ dần chuyển sang màu đen. Đây là dạng tiêu phổ biến nhất, có mùi cay nồng, vị đậm đà và hương thơm rất đặc trưng.
Công dụng: Tiêu đen có tính cay nóng, kích thích vị giác, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hương vị cho món ăn. Nó có thể được dùng cả nguyên hạt hoặc xay nhuyễn.
3. Tiêu Trắng Hay Tiêu Sọ (white peper)
Đặc điểm: Tiêu trắng là hạt tiêu đã chín đỏ, được ngâm nước để tách bỏ lớp vỏ ngoài, chỉ giữ lại phần lõi bên trong. Màu của tiêu trắng thường nhạt, hương vị nhẹ nhàng hơn tiêu đen nhưng vẫn cay.
Công dụng: Được dùng trong các món ăn mà người nấu không muốn làm thay đổi màu sắc món ăn, như các món súp, nước sốt trắng.
Có thể bạn chưa biết
Hạt mắc khén là gia vị có hương thơm và vị cay tương tự hạt tiêu, cũng là gia vị nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc. Hạt mắc kén chín vào tháng 10 – 11, có mặt trong hầu hết các món ăn của người dân tộc sống tại khu vực này nhất là dân tộc Thái. Thực tế hạt mắc kén cho hương thơm nồng hơn gấp nhiều lần hạt tiêu, cho cảm giác tê tê đầu lưỡi.
lợi ích sức khỏe của tiêu
1. Hỗ trợ tiêu hóa
Tiêu kích thích sản xuất axit dạ dày và các enzyme tiêu hóa, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa. Nó cũng có tác dụng làm dịu các triệu chứng khó tiêu, đầy hơi và chứng ợ nóng.
2. Tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng
Một trong những lợi ích nổi bật của tiêu là khả năng tăng cường khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm như curcumin trong nghệ, nhờ vào hoạt chất piperine. Piperine giúp cơ thể hấp thụ hiệu quả hơn các vitamin và khoáng chất.
3. Chống viêm
Tiêu có tính chất chống viêm mạnh, giúp làm giảm các triệu chứng viêm trong cơ thể, đặc biệt là trong các bệnh lý như viêm khớp, viêm dạ dày hoặc viêm ruột.
4. Chống oxy hóa
Tiêu chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường và ung thư.
5. Tăng cường hệ miễn dịch
Tiêu có khả năng kích thích hệ miễn dịch và giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus. Việc sử dụng tiêu thường xuyên giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng.
6. Giảm cân
Tiêu, đặc biệt là piperine, có thể hỗ trợ quá trình giảm cân bằng cách thúc đẩy sự trao đổi chất và đốt cháy mỡ thừa. Nó còn giúp giảm cảm giác thèm ăn và cải thiện quá trình tiêu hóa.
7. Tốt cho sức khỏe tim mạch
Các hợp chất trong tiêu có tác dụng giảm cholesterol xấu (LDL), ngăn ngừa hình thành các mảng bám trong động mạch và giúp duy trì huyết áp ổn định. Điều này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
8. Giảm căng thẳng và lo âu
Tiêu có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng và lo âu. Nó còn hỗ trợ điều trị các vấn đề về tâm lý như trầm cảm và lo âu bằng cách thúc đẩy sản xuất serotonin trong não.
9. Tốt cho sức khỏe da
Tiêu có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm, giúp ngăn ngừa mụn trứng cá và các bệnh lý về da. Ngoài ra, tiêu còn giúp cải thiện tuần hoàn máu, từ đó làm sáng da và ngăn ngừa lão hóa sớm.
10. Hỗ trợ chức năng hô hấp
Tiêu giúp thông thoáng đường hô hấp, giảm nghẹt mũi và ho. Nó cũng có tác dụng làm giảm các triệu chứng của cảm lạnh và viêm xoang.
cách sử dụng tiêu
Tiêu có thể được sử dụng dưới dạng hạt hoặc bột, và có thể thêm vào các món ăn như súp, thịt nướng, salad, hoặc trộn vào gia vị cho món xào, chiên. Nên dùng tiêu mới xay để giữ được hương vị tươi ngon.
Lưu ý khi sử dụng
- Không nên dùng quá nhiều: Sử dụng tiêu quá mức có thể gây kích ứng dạ dày, đặc biệt đối với những người có vấn đề về tiêu hóa.
- Chọn tiêu nguyên hạt: Để giữ được hương vị tươi ngon, bạn nên chọn tiêu nguyên hạt và xay khi cần sử dụng.
