Ngò rí (hay còn gọi là rau mùi hoặc ngò ta) là một loại rau thơm phổ biến trong ẩm thực Việt Nam và nhiều nền ẩm thực châu Á khác. Cả lá, thân, hạt và rễ của ngò rí đều có thể được sử dụng trong nấu ăn và làm thuốc.
Đặc điểm của rau ngò rí:
- Ngò rí có nguồn gốc từ cây Coriandrum sativum và có họ hàng với rau mùi tây, cà rốt và cần tây.
- Cây có thân nhỏ, cao từ 30 đến 50 cm, với lá nhỏ, mỏng và có răng cưa.
- Lá ngò rí có màu xanh tươi, mùi thơm đặc trưng, hơi cay và chua nhẹ.
- Ngò rí có hoa màu trắng hoặc hồng nhạt, khi trưởng thành sẽ tạo ra hạt ngò (hay còn gọi là coriander seeds), thường được dùng như một loại gia vị khô.
Thành phần dinh dưỡng nổi bật
Giàu chất chống oxy hóa: Như quercetin, terpinene và tocopherol – giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và viêm nhiễm.
Tinh dầu thơm tự nhiên: Chứa linalool, geraniol và borneol – mang lại hương thơm dịu mát, đồng thời có đặc tính kháng khuẩn, hỗ trợ tiêu hóa.
Vitamin K, C, A: Đặc biệt vitamin K cao trong lá ngò giúp hỗ trợ quá trình đông máu và sức khỏe xương khớp.
Khoáng chất: Cung cấp sắt, kali, mangan và magie – giúp điều hòa huyết áp và tăng cường miễn dịch.
Ngò rí không chỉ được ưa chuộng vì hương vị mà còn vì những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại (*)
lợi ích sức khỏe
- Hỗ trợ tiêu hóa: Giúp làm dịu dạ dày, giảm đầy hơi và kích thích tiêu hóa nhẹ nhàng.
- Giải độc và lợi tiểu: Các hợp chất trong ngò rí có khả năng hỗ trợ gan, loại bỏ độc tố nhẹ qua nước tiểu.
- Chống viêm và kháng khuẩn: Tinh dầu và chất chống oxy hóa giúp kháng vi khuẩn nhẹ, bảo vệ đường ruột và hệ miễn dịch.
- Hỗ trợ kiểm soát đường huyết: Một số nghiên cứu cho thấy ngò rí có thể giúp hạ nhẹ lượng đường trong máu.
cách sử dụng ngò rí
- Châu Á: Ngò rí thường được dùng để trang trí và làm tăng hương vị trong các món nước như phở, bún, mì. Ngoài ra, ngò rí cũng được sử dụng trong các món salad, chả giò, gỏi, và nước chấm.
- Trung Đông và Ấn Độ: Ngò rí là thành phần không thể thiếu trong nhiều món cà ri và nước sốt. Cả lá và hạt ngò đều được sử dụng trong các món hầm, nấu. Thử ngò rí trong các món falafel, sốt đậu gà hummus,..
- Mỹ Latinh: Ngò rí là một phần quan trọng của nhiều món ăn như salsa, taco, và guacamole.
Lưu ý khi sử dụng
Người dị ứng phấn hoa: Một số người dị ứng với ngò rí nếu có cơ địa nhạy cảm với phấn hoa hoặc cây cùng họ.
Mùi đặc trưng: Với một số người, ngò rí có mùi “xà phòng” khó chịu do ảnh hưởng gen vị giác – có thể thay bằng các loại rau thơm khác nếu cần.