Nhân Sâm
Kỷ tử đen, còn gọi là black goji berry, là một loại quả mọng quý hiếm thuộc họ Cà (Solanaceae), có nguồn gốc từ các vùng cao nguyên Tây Bắc Trung Quốc, đặc biệt là Thanh Hải và Tây Tạng. Không phổ biến như kỷ tử đỏ (Lycium barbarum), nhưng kỷ tử đen lại được săn đón bởi giá trị dinh dưỡng vượt trội và khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, đặc biệt là giàu anthocyanin – chất tạo màu đen tím đặc trưng.
Đặc điểm của kỷ tử đen:
- Hình dáng: Quả nhỏ, dài từ 0,5 – 1 cm, có màu đen ánh tím hoặc tím sẫm.
- Vị: Vị ngọt nhẹ, hơi nhẫn nếu dùng liều cao hoặc ngâm lâu.
- Khi ngâm nước: Màu nước chuyển sang xanh lam, tím hoặc hồng tùy theo độ pH – đây là hiện tượng tự nhiên do chứa nhiều anthocyanin (giống như hoa đậu biếc).
- Thường được phơi khô để bảo quản và sử dụng.
thành phần dinh dưỡng nổi bật
- Anthocyanin: Hàm lượng cực cao, gấp nhiều lần quả việt quất. Đây là chất chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do.
- Vitamin C và E: Tăng cường miễn dịch, làm đẹp da.
- Khoáng chất: Kali, sắt, kẽm, magie – hỗ trợ tim mạch, máu và hệ thần kinh.
- Polysaccharides: Hỗ trợ chức năng gan, tăng cường sức đề kháng.
- Axit amin thiết yếu.
công dụng sức khỏe của kỷ tử đen
- Chống oxy hóa mạnh mẽ: Nhờ anthocyanin, giúp giảm viêm, làm chậm quá trình lão hóa và hỗ trợ phòng ngừa ung thư.
- Tăng cường thị lực: Tương tự kỷ tử đỏ, giúp bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh và oxy hóa.
- Hỗ trợ tim mạch: Giảm cholesterol xấu, điều hòa huyết áp.
- Bảo vệ gan và thận: Các polysaccharide hỗ trợ giải độc, làm mát gan.
- Tăng cường miễn dịch: Nhờ vitamin C, kẽm và polysaccharide.
- Cải thiện chất lượng da: Chống lão hóa da, giúp da sáng khỏe tự nhiên.
- Cân bằng nội tiết, giảm stress: Được sử dụng trong y học cổ truyền Tây Tạng như một vị thuốc dưỡng âm, an thần nhẹ.
Cách sử dụng kỷ tử đen
1. Trà kỷ tử đen: Ngâm kỷ tử đen trong nước nóng để làm trà, tạo ra một loại thức uống giàu chất chống oxy hóa và có hương vị đặc biệt.
Ngâm nước ấm (dưới 70°C): 5–10 quả mỗi lần, dùng làm nước uống detox, đổi màu đẹp mắt. Có thể kết hợp với hoa cúc, kỷ tử đỏ hoặc táo đỏ.
Hãm trà: Dùng kỷ tử đen cùng với các loại thảo mộc khác như cam thảo, sơn tra, hoa hòe,…
2. Thêm vào các món ăn: Kỷ tử đen có thể được thêm vào các món súp, nước sốt, salad hoặc ăn kèm với ngũ cốc, sữa chua và sinh tố.
Lưu ý khi sử dụng
- Không dùng nước sôi 100°C: Vì có thể phá hủy anthocyanin và làm mất màu đẹp tự nhiên.
- Không nên dùng quá nhiều: Dùng khoảng 5–10 quả/lần, 1–2 lần/ngày là đủ; dùng nhiều có thể gây đầy bụng, mất ngủ hoặc tiêu chảy nhẹ.
- Phụ nữ mang thai, đang cho con bú và người có bệnh nền nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm mốc: Vì kỷ tử đen dễ hút ẩm do cấu trúc quả nhỏ và mềm.
