SCOBY Kombucha

Tìm Hiểu Về SCOBY – Bí Quyết Làm Kombucha

SCOBY là viết tắt của “Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast” – văn hóa cộng sinh giữa vi khuẩn và nấm men. Đây là một lớp màng dày, hơi dai, thường có màu trắng đục hoặc vàng nhạt, hình tròn phẳng nổi trên bề mặt trà ngọt được lên men để tạo thành kombucha – loại trà lên men phổ biến trên khắp thế giới.
Dù nhìn có vẻ lạ mắt, SCOBY chính là “trái tim” của quá trình lên men, giúp chuyển hóa đường trong trà thành acid hữu cơ, enzym, khí CO₂ và một lượng nhỏ cồn, tạo nên hương vị chua nhẹ, tê tê và nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Xem nhanh

Lợi ích sức khỏe của kombucha (nhờ scoby)

Một mẻ kombucha lên men đúng cách với SCOBY có thể mang lại nhiều lợi ích:

Hỗ trợ tiêu hóa: Nhờ chứa probiotic – lợi khuẩn tốt cho hệ tiêu hóa.
Tăng cường miễn dịch: Các acid hữu cơ có khả năng kháng khuẩn nhẹ, góp phần tăng cường sức đề kháng.
Cải thiện năng lượng và tinh thần: Kombucha chứa vitamin nhóm B và một lượng nhỏ caffeine từ trà.
Hỗ trợ giải độc nhẹ: Nhờ các acid như glucuronic và gluconic hỗ trợ chức năng gan.

💡 Lưu ý: Kombucha không nên dùng quá nhiều trong ngày, đặc biệt với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú. Hãy bắt đầu từ lượng nhỏ (100–150ml/ngày) để cơ thể thích nghi.

Cách sử dụng scoby

1. Dùng để ủ kombucha mới
Đây là cách sử dụng phổ biến và cốt lõi nhất của SCOBY.
Mỗi lần ủ kombucha, bạn chỉ cần một miếng SCOBY khỏe mạnh cùng khoảng 10% kombucha cũ (starter tea).
SCOBY có thể tái sử dụng nhiều lần, và mỗi mẻ sẽ sinh ra SCOBY mới (gọi là “SCOBY con”).
Mẹo: Nếu SCOBY quá dày (trên 2–3 cm), bạn có thể tách lớp, dùng một phần và bảo quản phần còn lại cho mẻ sau hoặc chia sẻ.

Xem chi tiết: Cách làm kombucha từ scoby

2. Ngoài làm kombucha, SCOBY còn có nhiều ứng dụng thú vị khác:

Làm giấm kombucha: Tiếp tục lên men kombucha trong 1-2 tháng để tạo giấm.
Chế biến thực phẩm: Cắt nhỏ SCOBY làm topping salad, xào, hoặc làm snack sấy khô.
Chăm sóc da, tóc: SCOBY có thể được dùng làm mặt nạ dưỡng ẩm và tẩy tế bào chết nhẹ, toner hoặc ủ tóc.
Làm đồ ăn cho thú cưng: Cắt SCOBY thành miếng nhỏ để làm đồ ăn vặt giàu enzyme cho chó/mèo.
Bón cây: Pha loãng kombucha và dùng làm phân bón sinh học.

Cách chăm sóc và bảo quản scoby

1. Khi đang sử dụng:

Dụng cụ ủ cần sạch sẽ và tiệt trùng nhẹ (nước sôi để nguội).
Dùng khăn vải mỏng đậy miệng hũ, tránh côn trùng.
Đặt ở nơi thoáng mát, tránh nắng trực tiếp và không bị rung lắc.

2. Khi chưa dùng đến:

Cho SCOBY vào hũ thủy tinh sạch, ngập trong trà kombucha đã lên men (starter tea).
Có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng mát (2–4 tuần) hoặc tủ lạnh ngăn mát (lên đến vài tháng).
Nếu để lâu, nên “cho ăn” định kỳ bằng cách thêm một ít trà ngọt nguội để duy trì vi sinh vật.

Làm sao để có Được scoby?

1. Xin SCOBY từ người quen
Khi ủ kombucha tại nhà, mỗi mẻ sẽ sinh ra thêm SCOBY mới (gọi là SCOBY con). Vì vậy, nếu bạn quen ai đang làm kombucha, rất có thể họ sẵn lòng chia bớt SCOBY cho bạn – hoàn toàn miễn phí và đáng tin cậy.
SCOBY được chia thường kèm một ít starter tea (kombucha đã lên men) – cần thiết để bắt đầu mẻ mới.
Đây là cách tiết kiệm, thân thiện và cũng là cách truyền cảm hứng cộng đồng rất tự nhiên.

2. Mua SCOBY từ cửa hàng uy tín
Nếu không có người quen hoặc cộng đồng kombucha gần bạn, bạn có thể mua SCOBY từ:
Cửa hàng thực dưỡng, nguyên liệu lên men tại nhà.
Gian hàng online trên các nền tảng thương mại điện tử (như Shopee, Tiki, Lazada, v.v.)
Lưu ý khi mua:
Chọn nơi bán SCOBY còn sống, có đính kèm kombucha cũ (starter tea).
Tránh các sản phẩm đã tiệt trùng hoặc để quá lâu.
Ưu tiên mua từ người bán có hướng dẫn sử dụng rõ ràng.

3. Tự tạo SCOBY tại nhà từ kombucha đóng chai

Nếu bạn không thể xin hoặc mua được, bạn hoàn toàn có thể nuôi SCOBY tại nhà chỉ với một chai kombucha sống.

Nguyên liệu:

1 chai kombucha nguyên chất, chưa tiệt trùng, không hương vị (thường ghi là raw hoặc unpasteurized)

2–3 cốc trà ngọt nguội (trà đen hoặc trà xanh pha với đường)

Hũ thủy tinh sạch, khăn vải mỏng

Cách làm:

Đổ kombucha chai và trà ngọt vào hũ.

Đậy miệng bằng khăn vải, cố định bằng dây thun.

Đặt nơi mát, tránh nắng trực tiếp và không di chuyển.

Sau 2–4 tuần, một lớp màng trắng đục sẽ dần hình thành trên mặt – đó chính là SCOBY của bạn.

Khi SCOBY dày khoảng 5–7mm, có thể dùng để ủ kombucha lần đầu tiên.

Lưu ý khi nuôi và dùng SCOBY

Vệ sinh là ưu tiên số 1: Dụng cụ phải sạch, không xà phòng dư, tránh nhiễm khuẩn.
Không dùng trà có tinh dầu (như Earl Grey): vì tinh dầu có thể ức chế vi sinh.
Không dùng mật ong thay đường ban đầu: vì có thể chứa vi khuẩn cạnh tranh.
Không dùng kim loại để chứa hoặc khuấy SCOBY (trừ inox không gỉ).
Quan sát thường xuyên: Nếu SCOBY bị mốc (mốc xanh/đen, lông xù): bỏ ngay cả mẻ.

Các câu hỏi thường gặp

1. Scoby màu nâu là có bình thường không?

Có! Màu nâu là do men tích tụ, không ảnh hưởng đến chất lượng.

2. Có cần rửa scoby không?

Không nên! Việc rửa có thể làm mất vi khuẩn có lợi.

3. Có thể dùng scoby trong bao lâu?

SCOBY có thể dùng nhiều lần. Khi quá dày, có thể tách lớp và dùng tiếp.