Falafel
Tìm Hiểu Về SCOBY – Bí Quyết Làm Kombucha Tại Nhà
SCOBY là gì?
SCOBY là viết tắt của Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast – nghĩa là “Hệ vi sinh cộng sinh giữa vi khuẩn và nấm men”. Đây là một khối gelatin dày, hơi nhớt, thường có màu trắng đục hoặc nâu nhạt, nổi hoặc chìm trong quá trình lên men trà ngọt để tạo ra kombucha, một loại trà lên men có gas, vị chua nhẹ và rất tốt cho sức khỏe.
Nguồn gốc của SCOBY
SCOBY được sử dụng để lên men kombucha – một loại thức uống có nguồn gốc từ châu Á, phổ biến ở Trung Quốc từ hơn 2.000 năm trước, sau đó lan rộng sang Nhật Bản, Nga, châu Âu và gần đây được yêu thích ở phương Tây như một “super drink” (thức uống siêu thực phẩm). Tuy tên gọi “SCOBY” mới xuất hiện gần đây (thế kỷ 20), nhưng thực chất văn hóa vi sinh này đã được dùng trong hàng thế kỷ qua.
Lợi ích sức khỏe của scoby & Kombucha
Giàu Probiotic: Hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hệ vi khuẩn đường ruột.
Thải Độc & Tăng Cường Miễn Dịch: Kombucha chứa acid glucuronic giúp gan giải độc tốt hơn.
Cải Thiện Đường Huyết & Giảm Viêm: Hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giảm viêm nhờ các acid hữu cơ.
Bổ Sung Chất Chống Oxy Hóa: Nhờ trà đen hoặc trà xanh, kombucha có nhiều polyphenol bảo vệ tế bào.
Cách bắt đầu Nuôi scoby tại nhà
🍽 Khẩu phần: 2–4 người
⏱ Thời gian chuẩn bị: 15 phút
🧂 Thời gian hoàn thành: 8–12 giờ
1. Nguyên Liệu
Trà đen hoặc trà xanh (không hương liệu): 2–3 túi/lít nước
Đường trắng: 50–100g/lít nước (bắt buộc để nuôi vi sinh)
Nước sạch: đun sôi rồi để nguội
Kombucha nguyên chất chưa tiệt trùng (mua từ cửa hàng uy tín): khoảng 100–200ml
2. Dụng Cụ
- Hũ thủy tinh lớn (1–2 lít)
Khăn vải mỏng sạch + dây thun (che miệng hũ)
Bước 1:
Pha trà ngọt: Đun nước, pha trà và hòa tan đường, để nguội hoàn toàn.
Đổ vào hũ thủy tinh, thêm kombucha mua sẵn (chứa vi sinh sống).
Đậy bằng khăn sạch, cột chặt bằng dây thun để tránh ruồi giấm.
Ủ ở nơi mát, tránh nắng, thông thoáng trong 2–4 tuần.
SCOBY sẽ hình thành lớp màng mỏng trên bề mặt, dày dần theo thời gian.
💡 Mẹo nhỏ:
Cách duy trì và chăm sóc scoby
Cách cho ăn SCOBY:
Cứ 1-2 tuần: Thay trà ngọt mới để SCOBY tiếp tục phát triển.
Tỷ lệ lý tưởng: 10% kombucha cũ + 90% trà ngọt mới (trà đen/trà xanh pha với 50-100g đường/lít).
Bảo quản SCOBY khi không dùng:
Ngắn hạn (vài tuần): Giữ trong kombucha, bảo quản ở nhiệt độ phòng (~25°C).
Dài hạn (vài tháng): Để trong “khách sạn SCOBY” (lọ chứa nhiều SCOBY ngâm trong kombucha đậm đặc), đặt trong tủ lạnh hoặc ở nhiệt độ thấp.
Cách dùng scoby
Ngoài làm kombucha, SCOBY còn có nhiều ứng dụng thú vị khác:
Làm giấm kombucha: Tiếp tục lên men kombucha trong 1-2 tháng để tạo giấm.
Chế biến thực phẩm: Cắt nhỏ SCOBY làm topping salad, xào, hoặc làm snack sấy khô.
Làm đồ ăn cho thú cưng: Cắt SCOBY thành miếng nhỏ để làm đồ ăn vặt giàu enzyme cho chó/mèo.
Bón cây: Pha loãng kombucha và dùng làm phân bón sinh học.
Lưu ý khi nuôi và dùng SCOBY
- Vệ sinh là ưu tiên số 1: Dụng cụ phải sạch, không xà phòng dư, tránh nhiễm khuẩn.
- Không dùng trà có tinh dầu (như Earl Grey): vì tinh dầu có thể ức chế vi sinh.
- Không dùng mật ong thay đường ban đầu: vì có thể chứa vi khuẩn cạnh tranh.
- Không dùng kim loại để chứa hoặc khuấy SCOBY (trừ inox không gỉ).
- Quan sát thường xuyên: Nếu SCOBY bị mốc (mốc xanh/đen, lông xù): bỏ ngay cả mẻ.
Các câu hỏi thường gặp
1. Scoby màu nâu là có bình thường không?
Có! Màu nâu là do men tích tụ, không ảnh hưởng đến chất lượng.
2. Có cần rửa scoby không?
Không nên! Việc rửa có thể làm mất vi khuẩn có lợi.
3. Có thể dùng scoby trong bao lâu?
SCOBY có thể dùng nhiều lần. Khi quá dày, có thể tách lớp và dùng tiếp.
