Kombucha: Trà Lên Men Tự Nhiên Tốt Cho Sức Khỏe
Kombucha là một loại trà lên men có hương vị chua ngọt, được yêu thích nhờ lợi ích cho sức khỏe và khả năng giải khát. Với lịch sử hàng ngàn năm, kombucha ngày càng trở nên phổ biến trong cộng đồng yêu thích thực phẩm lành mạnh trên toàn thế giới.
Đôi Nét Về Kombucha

Kombucha là trà lên men được tạo ra bằng cách lên men trà đen hoặc trà xanh với đường, nhờ sự hỗ trợ của SCOBY (Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast – Hỗn hợp Cộng sinh Vi khuẩn và Nấm men). SCOBY chuyển hóa đường trong trà thành các hợp chất hữu ích như acid lactic, acid acetic, enzyme, và khí carbon dioxide. phần bạn có thể tìm thấy.
Lịch Sử Thú Vị Của Kombucha
Lịch sử thú vị của Kombucha
Kombucha có lịch sử hàng nghìn năm và bắt nguồn từ châu Á, cụ thể là vùng Đông Bắc Á.
Thời kỳ cổ đại ở Trung Quốc (khoảng 220 TCN): Kombucha được cho là xuất hiện đầu tiên tại Trung Quốc dưới triều đại nhà Tần. Người Trung Quốc gọi nó là “Trà Bất Tử” nhờ những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Truyền thuyết kể rằng, thức uống này đã được sử dụng để tăng cường sinh lực và hỗ trợ tiêu hóa cho các vị vua.
Sự Lan Tỏa Đến Nhật Bản và Châu Á
Nhật Bản (khoảng thế kỷ 5): Kombucha được mang từ Trung Quốc sang Nhật Bản bởi một bác sĩ tên là Kombu (hoặc Kambu) để chữa bệnh cho Hoàng đế. Tên “kombucha” ra đời từ sự kết hợp giữa “Kombu” (tên bác sĩ) và “cha” (nghĩa là trà trong tiếng Nhật).
Hàn Quốc: Kombucha trở thành thức uống phổ biến ở Hàn Quốc, nơi nó được gọi là “Hongcha Mushroom Tea” (trà nấm hồng trà).
Sự Du Nhập Vào Nga và Châu Âu
Nga (khoảng thế kỷ 19): Kombucha xuất hiện tại Nga qua con đường thương mại với Trung Quốc, và được biết đến với tên gọi “чайный гриб” (chayny grib, nghĩa là “nấm trà”). Người dân Nga tin rằng kombucha có khả năng chữa bệnh và giải độc.
Châu Âu (thế kỷ 20): Trong thế chiến thứ nhất, kombucha lan rộng hơn đến các nước châu Âu. Tại Đức, thức uống này trở thành biểu tượng cho sự sống khỏe mạnh.
Sự Phục Hưng Hiện Đại
Thế kỷ 21: Kombucha trở thành thức uống toàn cầu nhờ làn sóng thực phẩm và đồ uống lên men tốt cho sức khỏe. Với sự phổ biến của xu hướng sống lành mạnh, kombucha hiện nay được sản xuất và tiêu thụ trên khắp thế giới, đặc biệt ở Mỹ và châu Âu.
Lợi Ích Sức Khỏe Của Kombucha
Kombucha có nhiều lợi ích sức khỏe nhờ vào quá trình lên men tự nhiên, giúp tạo ra các hợp chất như axit lactic, axit acetic, vitamin B, và các lợi khuẩn (probiotics). Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe của kombucha:
1. Cải thiện tiêu hóa:
Kombucha chứa nhiều lợi khuẩn (probiotics) giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột. Các lợi khuẩn này hỗ trợ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, và ngăn ngừa các vấn đề như táo bón, đầy hơi hay khó tiêu.
Các axit hữu cơ trong kombucha như axit acetic cũng giúp thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong ruột.
2. Tăng cường hệ miễn dịch:
Kombucha chứa các hợp chất có khả năng chống oxy hóa mạnh, như polyphenols từ trà, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do. Điều này có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính.
Các vi khuẩn có lợi trong kombucha cũng có thể giúp hỗ trợ và cải thiện hệ thống miễn dịch thông qua việc duy trì sự cân bằng vi sinh vật đường ruột.
3. Tăng cường năng lượng:
Kombucha chứa một số vitamin B (như B1, B6, B12), giúp hỗ trợ chuyển hóa năng lượng, giảm mệt mỏi và cải thiện tinh thần.
Một số người cũng cho rằng kombucha có thể giúp họ cảm thấy tràn đầy năng lượng nhờ vào tác dụng của các hợp chất này.
4. Hỗ trợ giảm cân:
Vì kombucha chứa ít calo và có thể thay thế các thức uống có đường như soda, nó có thể là một lựa chọn tốt cho những người muốn giảm cân.
Kombucha còn giúp cải thiện quá trình trao đổi chất và có thể làm giảm cảm giác thèm ăn.
5. Chống viêm:
Nghiên cứu cho thấy rằng kombucha có thể có tác dụng chống viêm nhờ vào các chất chống oxy hóa và hợp chất kháng viêm có trong trà.
Điều này có thể hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý viêm nhiễm như viêm khớp.
6. Giảm căng thẳng và lo âu:
Kombucha có thể giúp giảm cảm giác căng thẳng và lo âu nhờ vào sự hiện diện của các hợp chất như vitamin B và theanine (một loại amino acid có trong trà), giúp thư giãn hệ thần kinh và cải thiện tâm trạng.
7. Hỗ trợ sức khỏe gan:
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng kombucha có thể có tác dụng bảo vệ gan nhờ vào các chất chống oxy hóa giúp giảm tác hại từ các gốc tự do và tăng cường chức năng gan.
Lưu ý khi sử dụng kombucha:
Kombucha có chứa một lượng nhỏ cồn và axit, vì vậy người có vấn đề về dạ dày, người mang thai, hoặc những người nhạy cảm với cồn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống.
Uống quá nhiều kombucha có thể gây đầy hơi hoặc tiêu chảy đối với một số người, đặc biệt nếu hệ vi sinh vật đường ruột chưa quen với lượng lợi khuẩn cao.
cách làm kombucha tại nhà
Dưới đây là nguyên liệu và hướng dẫn cách làm cho 1 lít kombucha
1. Nguyên Liệu cần chuẩn bị
✔ 1 SCOBY
✔ 1 lít nước
✔ 2-3 túi trà (trà xanh hoặc trà đen)
✔ 100-150g đường
✔ 100ml kombucha đã lên men sẵn (starter)
2. Dụng Cụ
✔ Bình thủy tinh 1.5 đến 2 lít
✔ Khăn sạch và dây thun
✔ Chai thủy tinh để bảo quản
Bước 1: Chuẩn Bị Nước Trà Ngọt


Đun sôi 1 lít nước, sau đó cho trà vào ngâm trong 5-10 phút.
Thêm đường vào trà nóng, khuấy đều cho đường tan hoàn toàn.
Đễ nguội trà đến nhiệt độ phòng, sau đó thêm 2-3 lít nước nguội.
Bước 2: Thêm Scoby


Đổ trà đường nguội vào bình thủy tinh.
Thêm kombucha starter (1 cáp kombucha đã lên men).
Đặt SCOBY lên bề mặt (nếu SCOBY chìm xuống cũng không sao).
Bước 3: Lên Men Lần 1
Che khăn sạch lên miệng bình và cố định bằng dây thun.
Đặt bình kombucha ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ khoảng 22-26°C.
Để kombucha lên men trong 7-10 ngày. Trong thời gian này, SCOBY sẽ tạo thêm một lớp mới trên bề mặt.


Bước 4: Nếm Và Đóng Chai
Sau 7 ngày, bạn có thể nếm kombucha. Nếu đạt độ chua ngọt mong muốn, chuyển sang bước tiếp theo. Nếu chưa đạt, có thể lên men thêm vài ngày.
Chuyển kombucha vào các chai thủy tinh nhỏ, đóng kín nắp để tăng độ gas. Bảo quản trong tủ lạnh nếu bạn muốn dừng ngay.
Để tăng hương vị, bạn có thể thêm trái cây tươi (như dâu, việt quất, cam), gặng, hoặc lá bạc hà vào chai kombucha.
Đóng nắp kín và để ở nhiệt độ phòng trong 2-3 ngày để kombucha tăng độ gas.


Lưu ý

Không uống quá nhiều: Kombucha chứa acid và men vi sinh, uống quá nhiều có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc kích ứng dạ dày.
Không phù hợp cho một số đối tượng: Người bị loét dạ dày, tiểu đường, phụ nữ mang thai, hoặc người nhạy cảm với caffeine cần thận trọng khi sử dụng.
Vệ sinh nghiêm ngặt: Đảm bảo dụng cụ sạch sẽ để tránh nhiễm khuẩn trong quá trình lên men.
Các câu hỏi thường gặp
1. Có thể làm kombucha không đường không?
Mọi người thường hỏi liệu họ có thể làm kombucha mà không cần sử dụng đường, và câu trả lời ngắn gọn là không. Đường là thực phẩm cần thiết cho nấm men và vi khuẩn, cung cấp cho chúng năng lượng để tái tạo, tạo SCOBY mới và chế biến trà ngọt thành axit, vitamin và bong bóng cho rượu của bạn! Cộng với một lượng nhỏ đường dư trong kombucha thành phẩm làm cho các axit có lợi cho sức khỏe trở nên ngon miệng. Pha đúng cách kombucha chứa trung bình khoảng 1 đến 2 muỗng cà phê đường lên men trên 8 ounce, và những loại đường đó thì không tương tác với cơ thể giống như đường ăn.
2. Nên uống bao nhiêu kombucha mỗi ngày?
Lượng kombucha nên uống mỗi ngày phụ thuộc vào từng người, nhưng nói chung, việc tiêu thụ kombucha nên được kiểm soát để tận dụng lợi ích sức khỏe mà không gặp phải tác dụng phụ. Dưới đây là một số lời khuyên chung về lượng kombucha bạn nên uống trong một ngày:
1. Lượng kombucha khuyến nghị:
Một lượng tiêu chuẩn cho người mới bắt đầu là 120-240 ml (khoảng 1/2 đến 1 cốc) mỗi ngày, và bạn có thể tăng dần lượng uống lên sau khi cơ thể đã làm quen với lợi khuẩn trong kombucha.
Với những người đã quen với việc uống kombucha, lượng tiêu thụ có thể lên tới 1 cốc (240 ml) đến 2 cốc (480 ml) mỗi ngày, nhưng không nên vượt quá mức này để tránh các tác dụng phụ.
2. Lý do nên bắt đầu với lượng nhỏ:
Probiotics trong kombucha có thể gây ra đầy hơi hoặc tiêu chảy nếu tiêu thụ quá nhanh hoặc quá nhiều, đặc biệt đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
Vì kombucha có chứa một lượng nhỏ cồn và axit (axit acetic), uống quá nhiều có thể gây khó chịu cho dạ dày, đặc biệt là những người có vấn đề về dạ dày như trào ngược axit hoặc loét dạ dày.
3. Lợi ích và tác dụng phụ:
Uống một lượng vừa phải kombucha có thể giúp cải thiện tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch và cung cấp năng lượng.
Uống quá nhiều có thể gây đầy hơi, tiêu chảy, hoặc cảm giác khó chịu do lượng cồn và axit có trong kombucha.
4. Tác dụng phụ khi uống quá nhiều:
Uống quá nhiều kombucha có thể dẫn đến tăng lượng cồn trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến chức năng gan, đặc biệt nếu bạn có vấn đề về gan.
Việc tiêu thụ kombucha chứa axit acetic cũng có thể dẫn đến cảm giác bỏng rát dạ dày nếu uống quá nhiều, nhất là đối với những người có dạ dày nhạy cảm.